Inside dark search: 7.000 bronnen onthullen hoe AI jouw product aanbeveelt
5,00/5Tegen 2026 is de zoekfunnel volledig getransformeerd. AI beheerst de informatie die online beschikbaar is — en beïnvloedt daarmee het overgrote deel van alle aankoopbeslissingen.
Google blijft dominant, maar de échte invloed is verschoven naar door AI gegenereerde antwoorden. Wat we “dark search” noemen, is wanneer je klanten antwoorden krijgen via AI (zoals Google AI Mode, AI Overviews, ChatGPT of Perplexity) zonder ooit op jouw website te klikken.
Geen klikken, geen analytics. Wel invloed — maar onzichtbaar.
Dat klinkt extreem, maar we hebben 7.000 AI-geciteerde bronnen geanalyseerd, en de data spreekt voor zich:
- AI beïnvloedt al beslissingen in vroege fases: 90% van de informatieve zoekopdrachten worden direct beantwoord door AI, zonder dat er wordt geklikt.
- Google ≠ het hele verhaal: slechts 13–15% overlap tussen de topposities in Google en de antwoorden van ChatGPT.
- RAG is je toegangspoort: real-time retrieval haalt actuele, gestructureerde en betrouwbare content uit het web.
- Twee formats domineren: “beste X”-lijsten en “X vs Y”-vergelijkingen worden het vaakst geciteerd.
- Blogs en directories voeren de lijst aan: 70% van alle door AI geciteerde bronnen komt van blogs (51%) en directories (19%) — niet van productpagina’s of homepages.
Welkom in het tijdperk van dark search.
Dit onderzoek opent de black box van AI: het onthult hoe aanbevelingen tot stand komen, waar AI zijn antwoorden vandaan haalt — en hoe jij je merk onder de aandacht kunt brengen.
ChatGPT, Google en de onzichtbare funnel
ChatGPT haalde in slechts twee maanden 100 miljoen maandelijkse gebruikers. En de groei zet in 2024 alleen maar door.
Toch blijft Google de dominante zoekmachine, met 16,4 miljard zoekopdrachten per dag.
Wat echt telt, is dat ons zoekgedrag is veranderd.
Google reageerde met AI Overviews in mei 2024: ChatGPT-achtige antwoorden boven de klassieke zoekresultaten. Vandaag krijgt bijna 20% van de zoekopdrachten zo’n AI-antwoord.
90% van die AI-gestuurde zoekopdrachten zijn informatief.
Gebruikers stellen meer vragen, omdat de antwoorden sneller en vollediger zijn.
Maar deze AI-antwoorden genereren nauwelijks verkeer.
AI Overviews verwijzen dagelijks slechts 8 miljoen klikken door naar de originele bronnen. Dat waren er eerder ±100 miljoen.
Resultaat: 92 miljoen verloren klikken per dag — en dat aantal stijgt.
In mei 2025 activeerde Google de AI Mode: een chatvenster direct in de zoekresultaten.
Geen blauwe links, enkel een samenvattend antwoord met bronvermelding. En nauwelijks nog doorkliks.
AI beheert al informatie online
Google beheert nog steeds de klik. Maar niet langer de invloed.
AI — via ChatGPT, Perplexity, AI Mode en Overviews — haalt informatie op, doet aanbevelingen, noemt merken. Vaak zonder dat de gebruiker ooit op een website klikt.
Gebruikers nemen beslissingen op basis van AI-antwoorden — niet op basis van jouw site.
Zo ziet de zoekfunnel eruit in het tijdperk van dark search:
- 53% van de informatieve zoekopdrachten wordt volledig door AI afgehandeld — zonder verkeer naar websites.
- De overige 47% bestaat uit merk-, commerciële of transactiegerichte zoekopdrachten — die al beïnvloed zijn door de AI-antwoorden.
Geen top 10 rankings meer om voor te optimaliseren. Geen zoekvolume om te targeten. Daarom heet het dark search: invloed zonder zichtbaarheid, aanbevelingen zonder rankings.
Maar als AI jouw merk wél aanbeveelt, dan blijft het waardevolle conversieverkeer naar je toe komen.
Kun je die aanbevelingen beïnvloeden?
Ja. En onze data toont hoe.
Dark search: hoe AI winnaars kiest
70% van de zoekopdrachten in ChatGPT passen niet in de klassieke zoektypes (informationeel, navigerend, commercieel of transactioneel).
Waarom? Omdat mensen anders zoeken met AI.
Ze stellen volledige vragen, combineren doelen, geven context.
Voorbeelden:
👉 “Wat zijn de beste CRM-tools voor pre-seed startups in 2025?”
👉 “Vergelijk Notion en Trello voor contentplanning”
👉 “Geef me alternatieven voor Mailchimp met betere support, eenvoud is belangrijker dan design”
Deze zoekopdrachten zijn:
- Gesprekken
- Multi-intentioneel
- Gebruiksspecifiek
Om dit soort complexe vragen te beantwoorden, gebruikt AI twee technieken: statische retrieval of web search via RAG.
Eerstgenoemde is lastig te beïnvloeden. Maar met RAG kun je wél scoren.
Statische retrieval: het geheugen van het model
Dit is alles wat ChatGPT geleerd heeft vóór de laatste update: boeken, websites, artikelen, academische papers…
Voorbeeldvragen:
👉 “Wanneer viel het Romeinse Rijk?”
👉 “Wat is het verschil tussen B2B- en B2C-marketing?”
Die informatie ligt vast in het model.
Beïnvloeden is vrijwel onmogelijk, tenzij je enorme hoeveelheden publieke content beheert.
RAG: real-time web search
RAG = Retrieval-Augmented Generation
Hier zoekt de AI actief online, via APIs, gestructureerde content en documentatie.
Voorbeelden:
👉 “Wat is de goedkoopste CRM voor startups in 2025?”
👉 “Vergelijk Monday.com met ClickUp”
👉 “Beste noise-cancelling koptelefoons onder 200 euro”
Hier liggen je kansen.
Als je content recent, betrouwbaar en gestructureerd is, kan AI het direct gebruiken — en jou aanbevelen.
De zoekfunnel in 2025
Deze nieuwe zoekgewoontes vragen om een nieuw funnelmodel.
Eén dat:
- Rekening houdt met de 70% hybride zoekopdrachten
- Inziet dat RAG de makkelijkste route is om aanbevolen te worden
We analyseerden honderden AI-zoekopdrachten en classificeerden ze naar intentie, funnelstadium en kans op RAG. Het patroon is duidelijk:
| Segment | Promptvoorbeeld | Trechterfase | RAG? | Notities voor Productteams |
|---|---|---|---|---|
| Ontdekken & Informeren | “Wat kost Shopify versus WooCommerce?” “Laat me de nieuwste specificaties van de Sony A7 IV zien.” | Bewustwording / Vroege Overweging | Sterke RAG | Toon actuele specificaties, prijzen en vergelijkingen. Feitelijke juistheid is belangrijk. |
| Selecteren & Beslissen | “Is de M3 MacBook €300 extra waard ten opzichte van de M2?” “Rangschik budgethotels in de buurt van Shibuya met gratis ontbijt.” | Late Overweging / Aankoop | Gedeeltelijke RAG | Combineer statische context met actuele informatie. Benadruk voor- en nadelen, prijs, functies. |
| Aankoop & Ondersteuning | “Voeg twee dozen Nespresso Original toe aan mijn winkelwagen.” “Waarom geeft mijn Roomba foutmelding 26?” | Conversie & Nazorg | Zwakke RAG | Vereist API-calls en het ophalen van informatie uit ondersteuningsdocumentatie. Snelheid is cruciaal. |
| Creëren & Promoten | “Schrijf een tweet-thread voor een productlancering.” “Genereer vijf onderwerpregels voor upsell-e-mails.” | Marketing / Retentie | Geen RAG | Voornamelijk generatief van aard. |
🧠 Oriëntatie & educatie – categorie verkennen
⚖️ Selectie & beslissing – opties vergelijken voor aankoop
Dat zijn de twee momenten waarop AI het vaakst real-time content uit het web haalt.
Daar moet jij dus aanwezig zijn.
De echte data over dark search
Samen met Omnia analyseerden we 1.000 zoekopdrachten in ChatGPT, Perplexity en Google AI.
Dat leverde 7.300 geciteerde bronnen op.
👉 Blogs (51%) en directories (19%) domineren de resultaten.
👉 Midden in de funnel (oriëntatie): 75% van de bronnen zijn blogs
👉 Onderaan de funnel (beslissing): directories worden vijf keer vaker genoemd
👉 Slechts 13% overlap tussen Google’s top 10 en de bronnen die ChatGPT gebruikt
👉 Slechts 40% keyword-overlap bij AI-bronnen, tegenover 65–85% bij SEO-geoptimaliseerde Google-resultaten
Classificatie van AI-bronnen
- 51%: blogartikelen
- 19%: directories / toplijsten
- 11%: homepages van merken
- 7%: nieuwssites zoals The Guardian
- 3,5%: YouTube
- 2,3%: Wikipedia
👉 Als je merk niet voorkomt in de juiste blogs of directories, zal AI je niet noemen.
En dat is nog niet alles.
Kijken we naar bronverdeling per zoektype, dan zien we dit:
- Bij “Oriëntatie & educatie” zijn blogs en nieuwsbronnen goed voor bijna 75% van de citaties
- Bij “Selectie & beslissing” zijn directories vijf keer zo vaak vertegenwoordigd
Wat zijn de ‘juiste’ pagina’s voor AI?
Het goede nieuws: AI-modellen vertrouwen op dezelfde kwaliteitsfactoren als Google of Bing.
👉 Hoge domeinautoriteit (DR 70+)
👉 Sterk backlinkprofiel
👉 Gestructureerde, feitelijke content
Meer dan 60% van de geciteerde bronnen komt van domeinen met DR > 70.
Daaronder daalt je kans om geciteerd te worden aanzienlijk.
AI ≠ Google
Kopieert AI gewoon wat er op Google staat?
Absoluut niet.
AI-antwoorden zijn minder keywordgericht en meer conversatiegedreven.
👉 Google-top 10 bevat gemiddeld 65–85% keyword overlap in de title tag
👉 AI-bronnen gemiddeld slechts 40%
En directe overlap tussen AI en Google top 10?
- Google AI Overviews: 15%
- Perplexity: 75%
- ChatGPT: 13%
Conclusie:
SEO blijft belangrijk, maar top 10 in Google ≠ kans op AI-aanbeveling.
Je hebt een losstaande AI-strategie nodig.
De twee meest impactvolle bronformaten voor AI
AI citeert consistent twee formats bij koopgerichte zoekopdrachten:
- Shortlists – wanneer gebruikers opties zoeken
- Vergelijkingen – wanneer ze tussen 2 of 3 keuzes twijfelen
👉 Bij “beste X”-vragen domineren directories en toplijsten
👉 Bij “X vs Y”-vragen domineren vergelijkingspagina’s
Op de shortlist komen: toplijsten en directories
Bij deze zoekopdrachten heeft de gebruiker zijn probleem helder en zoekt hij oplossingen.
Bijvoorbeeld: “beste tools voor e-mailmarketing in 2025”
Toplijsten, vergelijkingen en directories zijn hier de belangrijkste bronnen die AI citeert.
Waarom? Laten we een voorbeeld van een zoekopdracht nemen: “Beste online reclamebureaus in Parijs”. Een van de meest geciteerde bronnen is Sortlist – maar waarom?
Dit is de gekozen URL: https://www.sortlist.com/i/advertising/paris-fr
| AI-vriendelijke Eigenschap | Hoe de Sortlist-pagina Hieraan Voldoet |
|---|---|
| Titel die overeenkomt met de zoekopdracht | “De 100 Beste Online Reclamebureaus – Reviews 2025” komt bijna letterlijk overeen met veelgebruikte prompts zoals “beste online reclamebureaus 2025.” |
| Expliciete scope & actualiteit | Jaarvermelding (“2025”) + live aantal bureaus (14k+) geven aan dat de lijst actueel is. |
| Gestructureerde opmaak | H2-secties voor Top Aanbevolen Bureaus en Alle Bedrijven; elke kaart volgt dezelfde volgorde: beoordeling, reviews, diensten, locatie, budget. |
| Vergelijkbare tabellen | Ingebouwde filters (budget, beoordelingen, locatie) fungeren als dynamische vergelijkingskolommen die AI kan interpreteren. |
| Signalen van autoriteit | Het domein van Sortlist is gespecialiseerd in bureau-rankings → sterke inhoudelijke autoriteit + hoge domeinreputatie (DR). |
| Interne links naar diepere content | Elke kaart linkt naar een gedetailleerd bureauprofiel (meer gestructureerde data, reviews, casestudy’s). |
| Regelmatige updates | Het aantal bureaus en het aantal reviews wordt continu bijgewerkt – cruciaal voor RAG-actualiteit. |
De eindbeslissing beïnvloeden: “VS”-pagina’s
In deze fase vergelijkt de gebruiker nog twee of drie opties.
👉 90% van de geciteerde pagina’s heeft letterlijk “vs” in de titel
AI kiest dus duidelijk voor:
- Eenduidige, gestructureerde vergelijking
- Tussen twee specifieke producten
Zorg dat je opvalt in deze categorie — of iemand anders zal het doen.
TechRadar is een toonaangevende bron voor de zoekopdracht “Ring vs Nest vergelijken voor huisbeveiliging”. En hun kijk op de voor- en nadelen van beide wordt gebruikt om ChatGPT’s aanbeveling op te bouwen. Waarom?
Dit is de gekozen URL: https://www.techradar.com/news/ring-vs-nest-its-the-clash-of-the-cameras-in-a-doorstep-duel
| AI-vriendelijke Eigenschap | Hoe de Tech Radar-pagina Hieraan Voldoet |
|---|---|
| Exacte match in titel & URL | “Ring-vs-Nest” verschijnt in de slug, H1 en metadata – ideaal voor prompts zoals “Ring vs Nest deurbel”. |
| Gestructureerde vergelijkingstabel | Een matrix per kenmerk (prijs, resolutie, kijkhoek, abonnementsprijs) biedt het model machineleesbare gegevens. |
| Duidelijke oordeel-secties | Kopjes in vetgedrukte tekst: “Ring vs Nest: Belangrijkste Overeenkomsten”, “Ring vs Nest: Belangrijkste Verschillen” helpen AI bij het nemen van een gedetailleerd besluit op basis van meerdere criteria. |
| Opsomming van voor- & nadelen | Consistente opsommingstekens onder elk toestel vergemakkelijken het extraheren van sentiment. |
| Stempel van actualiteit | ‘Bijgewerkt in maart 2025’ – een opmerking over de nieuwste firmware houdt RAG-queries tevreden. |
| Domeinautoriteit & inhoudelijke diepgang | Tech Radar rangschikt, beoordeelt en vergelijkt dagelijks consumententechnologie: hoge DR, dichte interne linkstructuur. |
| Rijke media met alt-tekst | Productfoto’s naast elkaar, elk met beschrijvende alt-tags (resolutie, model), bieden extra semantische aanwijzingen. |
Hoe je dark search kunt benutten voor je merk
Tegen 2026 vindt de invloed vóór de klik plaats.
Jouw merk moet zichtbaar zijn waar AI kijkt.
- Zoek zoals je klant zou doen – en zie wie er wordt genoemd
- Kun je in die bronnen terechtkomen? Kun je iets beters maken?
Steeds meer merken doen dit al:
- PR-bureaus zorgen voor vermeldingen in lijsten
- SEO-teams schrijven content die AI begrijpt
- Tools als Omnia meten welke merken genoemd worden — en waarom
Jouw stappenplan:
1. Wees aanwezig waar AI kijkt.
In blogs, directories en toplijsten.
2. Schrijf content die AI begrijpt.
Duidelijke titels, gestructureerde vergelijkingen, feitelijke tabellen, X vs Y.
3. Monitor je zichtbaarheid in AI-antwoorden.
Gebruik tools om je ‘share of voice’ in AI te meten.
4. Geef gestructureerde productdata.
Via schema markup, Merchant Center, openbare feeds. Geen nieuwe content nodig.
Zoekverkeer draait in 2026 niet om klikken.
Het draait om invloed.
En die win je, door bronmateriaal te worden voor de AI.
