Usability onderzeok voor dummies
Creative & Design

Usability onderzoek: alles wat je nog niet wist hierover

5,00/5(2)

Om een digitaal product gemakkelijker navigeerbaar te maken, worden bij het maken ervan bruikbaarheid richtlijnen opgesteld. De ontwikkeling en het ontwerp van een product moet beginnen met het perspectief van de klant om een goede usability te bereiken.

Om je klanten een naadloze ervaring te bieden, helpt een usability onderzoek om zwakke punten in je producten of digitalediensten op te sporen. Met dit artikel leggen we alles uit wat je hierover moet weten.

Hoe maak je een usability test?

Digitale producten of diensten worden geëvalueerd door een usability onderzoek uit te voeren.

Bij een usability onderzoek beoordeelt een groep representatieve gebruikers de gebruikersvriendelijkheid van een prototype.

Het testen van de gebruiksvriendelijkheid van een digitaal product betekent het live en onder reële omstandigheden evalueren. Het proces is vergelijkbaar met dat van gebruikerstesten voor fysieke producten.

Door een usability onderzoek kun je ontwerpfouten ontdekken die je anders misschien over het hoofd zou zien. Door het gedrag van gebruikers te testen leer je hoe je ontwerp werkt als je kijkt hoe ze taken proberen uit te voeren. Een usability onderzoek levert een goed onderzoek die gebruikt wordt om je product of service te ontwikkelen. 

Afhankelijk van de situatie kunnen deze tests al dan niet op afstand worden uitgevoerd, op een gematigde, niet-gematigde of post-gematigde manier. Deze tests worden telkens uitgevoerd volgens vooraf bepaalde scenario’s.

Een ISO 9241-11 norm definieert bruikbaarheid als het in staat stellen van een gebruiker om een taak naar tevredenheid, efficiëntie en effectiviteit uit te voeren.

De belangrijkste doelstellingen van een usability onderzoek zijn als volgt:

  • Beoordeel of testers taken logisch en met succes kunnen uitvoeren
  • Om te bepalen of je ontwerp intuïtief en gebruiksvriendelijk is, evalueer je daarvoor hun prestaties wanneer ze taken proberen uit te voeren
  • Analyseer de reacties van gebruikers op het product
  • Stel een prioriteitenlijst op, gebaseerd op de ernst van de problemen
  • Identificeer passende oplossingen

Tests zijn uitgevoerd om gebruiksproblemen op te sporen en vervolgens op te lossen. Een interface die niet werkt voor een gebruiker is nooit de schuld van de betrokken gebruiker. In plaats daarvan is het het geteste prototype dat gebrekkig is.

Hoe en wanneer moeten ze worden voltooid?

Een usability onderzoek moet worden uitgevoerd aan het eind van het ontwikkelingsproces van het digitaal product of dienst. Ook niet te vroeg maar ook niet te laat. Afhankelijk van het doel van de test kan een usability onderzoek langer of minder lang duren. Onder ideale omstandigheden moeten de tests op een goedkope manier worden uitgevoerd om problemen op te sporen en te corrigeren.

Een usability onderzoek heeft verschillende voordelen. Welke zijn dat?

Hieronder volgen enkele voordelen van het gebruik van een usability onderzoek:

Gebruikerservaring verbeteren is mogelijk

Door deze tests kun je je oplossing evalueren en verbeteren om aan de verwachtingen van je doelen te voldoen. Je kunt de bedrijfsresultaten verbeteren door de gebruikerservaring en dus ook de productbeleving te verbeteren.

Je unieke waardepropositie identificeren

Het is essentieel om te weten wat jouw aanbod onderscheidt van de concurrentie in een sterk concurrerende en snelgroeiende digitale markt. De unieke waard propositie (UVP) van je product kan worden begrepen en gevalideerd door dit soort usability onderzoek.

Als voorbeeld: je zou je UVP kunnen beschouwen als de prijs, maar je kopers waarderen ook bepaalde eigenschappen die je biedt.

Identificeer de pain points of blokkerende factoren 

Zo vroeg mogelijk tijdens de product ontwerpfase kun je de gewoonten, behoeften en zorgen van je klanten in kaart brengen om de kosten en ontwikkelingstijd te beperken.

Je aanbod doelgerichter en beter aanpasbaar maken kan door de usability te verbeteren.

Een usability onderzoek is een belangrijk hulpmiddel bij UX– kwalitatief onderzoek, maar het moet niet het enige zijn. Het is onmogelijk om de bruikbaarheid in zijn geheel te verbeteren als je je alleen richt op testactiviteiten.

Welke usability testen zijn er?

Een usability onderzoek kan je op verschillende manieren uitvoeren. Bij het doorlopen van je ontwerpproces zul je moeten kiezen welke het beste bij je product past. Hieronder volgen drie voorbeelden van mogelijke usability onderzoeken:

A/B testing

Het doel van A/B testen is het vergelijken van twee of meer versies van dezelfde digitale product door een user test, dit om te bepalen welke versie de gebruiker positief beïnvloedt en hem tevredenheid oplevert. De versie A wordt door de ene groep getest en de versie B door de andere groep. Het hier is mogelijk dat de verkregen resultaten klein of groot verschillen.

Het doel van A/B testen is het optimaliseren van een digitaal product door middel van een kwalitatieve aanpak. Naast een meer verfijnde feedback over de betere gebruikerservaring geeft A/B-testen een juiste informatie van de beoogde optimalisaties om het product te verbeteren.



Kwantitatieve gebruikerstests

Kwantitatieve gebruikerstesten genereren kwantitatieve data die worden uitgedrukt in getallen en kan worden gebruikt om de gebruiksvriendelijkheid van een product en de tevredenheid van gebruikers te meten. Het is echter belangrijk op te merken dat deze test zonder referentiepunt niet altijd een betrouwbaar resultaat oplevert.

Comparatieve testen

In UX Design houdt vergelijkende testen in waar een digitaal product wordt vergeleken met zijn directe of indirecte concurrent. Dit helpt om gebruiksproblemen op te sporen en te corrigeren. Bij een script test voert de tester het script uit in individuele sessies op het ene product en vervolgens op het product van de concurrent. Na het testen van de twee mogelijkheden bespreekt hij zijn onderzoeksresultaten

Met deze aanpak is het mogelijk de punten aan te wijzen die verbeterd moeten worden voor de gevraagde taak. Verschillende metrieken kunnen worden gebruikt: afhandeling kwaliteit, navigatie kwaliteit, enz.

Door de twee producten te vergelijken kan je een helder beeld krijgen van het product nagaan en de reacties en emoties begrijpen die het bij de proefpersoon oproept.

Hoe voer je een usability test uit?

Om een usability onderzoek optimaal te laten werken, moet je een paar stappen doorlopen, hier zijn ze:

Plan je usability onderzoek

De eerste stap in het testen is het plannen. Planning is het proces waarin de doelstellingen van het project worden vastgelegd. In de planningsfase wordt projectdocumentatie opgesteld. Het testen begint hier, en het is de belangrijkste opdracht.

Het stappenplan voor het usability onderzoek wordt in dit stadium gepland. Er wordt geanticipeerd op vragen als “wat moeten we testen?”. Wat is de beste manier om te testen? Welke functies zouden door wie getest moeten worden? Waar moet bij het testen van verschillende scenario’s rekening mee worden gehouden? Een plan wordt opgesteld nadat al de zakelijke eisen zijn verzameld.

Kies je doelgroep

De volgende stap is om te beslissen wie gaat testen wat je hebt besloten te testen. Je CRM is zeker een goede bron van informatie. Het is mogelijk om interessante informatie te verzamelen over de profielen van je gebruikers op basis van hun mate van specificiteit: leeftijd, geslacht, locatie, enz.

Naast deze informatie kunnen er verschillende bijzonderheden aan je doelgroep verbonden zijn. Als je deze doelgroep aanspreekt, is het aan te raden om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de gestelde doelgroep.

Schrijf de uit te voeren taken op

Je moet taken opnoemen die overeenkomen met de doelstellingen die je tijdens je usability onderzoek wilt analyseren. Om meer en preciezere feedback van de gebruikers te krijgen is het aan te bevelen de taken te specificeren van breed naar specifiek (trechter modus).

Gebruikers moeten taken krijgen die overeenkomen met de verschillende fasen van hun test of met de verschillende testtrajecten die je wilt analyseren. 

Waar mogelijk, moeten taken duidelijk, objectief, neutraal en ondubbelzinnig worden beschreven.

Om te voorkomen dat bij het lezen van instructies een vooroordeel ontstaat, is ook een zekere deskundigheid vereist. Je kunt proeftesten gebruiken om er zeker van te zijn dat de opdrachten correct zijn opgesteld en dat de beperkte steekproef het concept goed begrijpt.

Analyseer de resultaten

Zorg voor een geschikte omgeving voor de tests. Beoordeel de behoeften van de gebruikers door ze te observeren en te interviewen.

Problemen moeten worden opgemerkt. Onderzoek de regels om te zien of gebruikers ze verkeerd kunnen interpreteren, zaken over het hoofd zien, of de verkeerde kant op gaan. Je kunt gebruikers vragen hoe ze zich tijdens de test voelen door ze te vragen hardop te denken.


Maak de juiste keuze met veel vertrouwen want… |

Vind de juiste partner voor jouw project!

Vind jouw ideale partner!

Het gebruik van testen op afstand betekent dat je ook kunt modereren via Skype, Google Meet, Zoom, etc. In de fase van gegevensanalyse wordt de usability onderzoek feedback geanalyseerd. Op basis van de resultaten worden patronen geïdentificeerd en gecategoriseerd. Dankzij de ontvangen feedback worden conclusies getrokken om het product te verbeteren en het bedrijf te verbeteren.

Wat is een usability analyse?

Je kunt het gedrag van de proefpersoon bekijken en de resultaten dan analyseren door een usabilty onderzoek uit te voeren:

  • Wat heb je geleerd?
  • Waren er gedragen die je niet verwachtte?
  • Hoe reageerden de testers op de test?
  • Welke problemen hebben kunnen ontdekken?

Verzamel en vat je bevindingen samen, en neem ze dan met je groep door. Stel samen prioriteiten, wijs mogelijkheden aan, bedenk ideeën voor mogelijke oplossingen en ontwikkel een actieplan.

Hoe voer je een usability analyse uit?

De resultaten van je usability onderzoek moeten worden geanalyseerd als je onderzoek is afgerond. Maar hoe doe je dat?

Houd een objectief perspectief

Een goede analyse is op dit fundament gebouwd. Maak je los van je persoonlijke relatie met het onderzoek om de usability onderzoek te kunnen begrijpen. Richt je op feiten in plaats van indrukken, en wees altijd objectief.

Probeer de ervaring van de gebruiker en de obstakels die hij tegenkwam te achterhalen door in zijn schoenen te gaan staan. 

Probeer bij het beschrijven van gebruikersgedrag zo feitelijk mogelijk te zijn. Houd overzicht over je resultaten door een stap achteruit te nemen in plaats van je te concentreren op de negatieve punten.

Synthetiseer en organiseer de resultaten

Alle feedback wordt gebundeld om de positieve punten naar voren te halen. Dit maakt het eenvoudig om snel inzicht te krijgen in de al dan niet gunstige waarnemingen van de testers. 

Hoewel de resultaten van het usability onderzoek interessant worden samengevat in deze eerst beschikbare gegevens, is een grondigere analyse van de gegevens nodig om je bruikbaarheidstest volledig te begrijpen. Maak een tabel met ten minste deze punten:

  • De opmerkingen en verslagen die voor elke actie zijn verzameld
  • Belangrijkste testresultaten die zowel positief als negatief waren
  • De gemiddelde beoordeling die elke actie kreeg
  • Mogelijkheden tot verbetering
  • Stel de stappen voor de feedback vast

De stappen zijn de referentiepunten die het traject van de gebruiker volgen tijdens de navigatie.

Het is essentieel om bij een usability onderzoek referentiepunten te hebben die gebruikt kunnen worden om de bewegingen van de gebruiker tijdens de navigatie te volgen. 

Je kunt de gegevens segmenteren en zo nodig isoleren om ze sneller te verwerken door de feedback van elke usertesting stap te bekijken. Om een gedetailleerder inzicht te krijgen in de emoties van de gebruikers, selecteer je de gekozen stap. 

We raden je aan eerst de pluspunten te lezen, gevolgd door de knelpunten. Daarna kun je de aandacht vestigen op zowel de positieve uitkomsten als de nadelen van de gekozen actie. De blokkerende onderdelen en de prioritaire feedback kunnen dan dankzij tags gemarkeerd worden.

Voeg aangepaste tags toe

De aangepaste tags moeten worden aangemaakt nadat de stappen zijn gedefinieerd. Ze worden gebruikt om de belangrijkste patronen en gebeurtenissen weer te geven die vaak voorkomen. Ze verstrekken gegevens over hoe vaak en bij hoeveel testers een probleem zich voordoet.

Met behulp van deze filters kun je problemen veel sneller classificeren en bekijken. Ze kunnen ook gebruikt worden voor team-naar-team communicatie, wat de efficiëntie ten goede komt.

Een tag kan zelfs gebruikt worden om een team of afdeling met online communicatie te identificeren die de oplossing kan vinden.

Prioriteit geven

Uiteindelijk is het zinvol om de problemen te prioriteren, dit terwijl je ook rekening houdt met je capaciteit om elke kwestie aan te pakken.

Als je meer tevreden klanten moet omzetten, een verkoopfunnel moet versterken, of gewoon je klanten beter moet leren kennen, kun je dit snel doen om een verscheidenheid aan oplossingen en specifieke acties te identificeren die kunnen worden ondernomen om elke fase te verbeteren.

Het zal geen probleem voor je zijn om je persona’s te creëren, een effectief actieplan op te zetten, je sterke punten te versterken om toegevoegde waarde te vergroten.

Conclusie: Usability onderzoek is noodzakelijk

Het is belangrijk dat designers ervoor zorgen dat digitaleinterfaces gebruiksvriendelijk zijn. Dit verwijst naar het gemak waarmee lezers opgegeven informatie kunnen verwerken. Een goed begrip van de gebruikers is essentieel voor een optimaal ontwerp. Een usability onderzoek speelt een belangrijke rol om mogelijk knelpunten te vinden in gebruiksvriendelijkheid.

close

Krijg toegang tot onze exclusieve content!

email