Je perfecte handelsnaam: de ultieme gids voor ondernemers

De beslissing is genomen, je wilt je eigen bedrijf starten. We wensen je veel succes, en zullen er hier bij Sortlist alles aan doen om je start vlot en volgens de regels te laten verlopen. We raden je aan om eerst een aantal informatieve artikels op onze site te lezen. Beginnend met deze bespreking over het kiezen van een handelsnaam. We zullen onderzoeken wat de handelsnaamwet betekent. Maar ook de oorsprong en het belang van handelsnamen.

Het begint bij het kiezen van je bedrijfsnaam. Maar de volgende stap is ook je handelsnaam vastleggen. Die twee worden wel al eens door elkaar gebruikt, maar ze verschillen wel wezenlijk van elkaar.

In dit artikel

Wat is een handelsnaam?

De bedrijfsnaam is de naam waarmee je bij de KvK je bedrijf registreert. Maar als je onderneming handel drijft, zul je ook voor een handelsnaam willen gaan. Stel je registreert je met de bedrijfsnaam Janssen Leo. Je bedrijf handelt in bouwmaterialen en is in Groningen gevestigd. Dan kan je handelsnaam bijvoorbeeld ‘Groningse Bouwmarkt’ zijn. En lukt je project en je opent meerdere vestigingen kunnen je die nieuwe extra handelsnamen geven. Amsterdamse Bouwmarkt, Leidse Bouwmarkt enz.

Het is dus vrij duidelijk, een bedrijfsnaam is uniek en wordt ook wel de statutaire naam genoemd. Je kunt aan die bedrijfsnaam meerdere handelsnamen verbinden. In ons voorbeeld ging het over verschillende vestigingen, maar het kan ook over verschillende activiteiten gaan. Je handelsnaam zal je merkidentiteit verstevigen. Natuurlijk kan een goede bedrijfsnaam ook als handelsnaam dienen.

Je kunt als bedrijf verschillende handelsnamen hebben. Dat is ook interessant voor je leveranciers. Ze weten meteen waar ze moeten leveren. Maar weet wel dat op al je correspondentie ook je bedrijfsnaam moet vermeld worden.

Het belang van een unieke handelsnaam

Een unieke handelsnaam geeft de consument een idee van je bedrijfscultuur en merkpersoonlijkheid. Indien de naam waaronder je werkt ook duidelijk indiceert wat je activiteiten inhouden zal het ook geen verwarring veroorzaken.

De Geschiedenis van de handelsnaam

In Nederland werd in 1921 het handelsnaamrecht bij wet vastgelegd. Vanaf dat moment moesten handelaars zich in het handelsregister laten opnemen. Dat moest met een unieke naam zijn. Maar opmerkelijk is dat die naam waaronder een onderneming wordt gedreven niet beschermd is zolang er geen economische acties ondernomen zijn.

Ontwikkeling van de Handelsnaam: een terugblik

Veel vroeger waren er ook al tal van voorbeelden die verbonden zijn met de handelsnaam. Denk aan de invoering van de achternamen door Napoleon. Je wist precies wat een handelaar deed aan zijn achternaam.

• Piet Mulder was een molenaar
• Jan Blokmaker een klompenmaker
• Klaas Wagenmaker iemand die karren bouwde en herstelde.

Napoleon Bonaparte deed nog veel meer. Hij was het die de basis legde voor het merkenrecht. En onder zijn bewind werd in 1803 in Rotterdam, de eerste Kamer van Koophandel opgericht. Hier werden de funderingen gelegd die geleid hebben tot het huidige handelsregister en de KvK bedrijfsnaam.

Beroemde handelsnamen en hun oorsprong

Dat de juiste KvK naam kiezen belangrijk is, kun je wel merken in enkele opmerkelijke voorbeelden die tot ieders verbeelding spreken.

Andrélon

Wie heeft nog nooit de shampoo van Andrélon in de winkelrekken gezien. Het klinkt Frans en een beetje chique. Maar het was een gewone Nederlandse kapper die het merk op de markt bracht tijdens de jaren 40. Hij heette André en zijn vrouw Lonneke. Samen gaf dat Andrélon. Ondertussen is dit trademark gekocht door de multinational Unilever en zie je de producten in iedere supermarkt.

Haribo

Het snoepmerk Haribo heeft zijn merkverhaal gekleurd met de slogan: ‘Haribo maakt kinderen blij’. De man die dit bedrijf oprichtte heet Hans Riegel. Hij werd geboren en is getogen in het Duitse Bonn. Die twee elementen vormden de naam waaronder we de snoepjes nog steeds kennen: Ha Ri Bo.

Max Factor

Het was Maksymilian Faktorowicz, een Poolse visagist en pruikenmaker, die begin vorige eeuw naar Amerika emigreerde. Hij veranderde zijn, voor de Amerikanen onuitspreekbare naam in Max Factor. Hij opende een winkel met schoonheids- en schminkproducten. Hij maakte er furore mee op de filmsets van Hollywood. De rest van zijn merkverhaal is geschiedenis.

Mora

Wie kent de snacks van Mora niet. Cora van Mora was een begrip in de reclamewereld. De naam werd ook hier ontleend aan de naam waaronder het koppel die de snacks bedachten door het leven gaat. Marcel Mourmans en zijn vrouw Robby Ramaekers. Mo Ra. Een extra aardigheidje zit in het beeldmerk met de drie keer ‘M’. Iedereen associeert dat met de mmm van lekker. In realiteit komt het van M(ourmans), M(arcel), M(aastricht). Van een mooi staaltje van merkpositionering gesproken.

Het kiezen van een handelsnaam

Je bedrijfsnaam vastleggen (via een brandbook) en daarnaast een handelsnaam kiezen doe je niet over één nacht ijs.

Wat maakt een goede handelsnaam? 

Een goede en unieke handelsnaam ontstaat als je een aantal factoren in de gaten houdt. We zetten ze hier onder elkaar, dan kun je er rekening mee houden als je de naam daadwerkelijk wil vastleggen.

• Zorg dat de naam duidelijkheid verschaft over waarmee je onderneming handel drijft. Anders kun je voor verwarring zorgen bij je klanten.
• Een korte handelsnaam heeft meer kracht dan een lange.
• Let er voor op dat je naam niet tijdsgebonden is. Wat een trend is vandaag, kan morgen helemaal voorbij zijn.
• Maak dat de naam je duidelijk onderscheidt van andere concurrenten.

Overwegingen bij het kiezen van een handelsnaam

Een handelsnaam ontstaat na het brainstormen door jezelf en een intern of extern team. Luister naar alle suggesties, maar uiteindelijk ben jij het zelf die de knoop zal doorhakken. Maar niet voor je met volgende factoren hebt rekening gehouden:

• Kies een unieke naam en neem daar voldoende tijd voor. Laat de uiteindelijke keuze even bezinken. Uiteindelijk kun je wel je bedrijfsnaam wijzigen, KvK heeft hiervoor online documenten, maar het is niet aan te raden.
• Let op dat je niet voor misverstanden zorgt bij de keuze. Wees origineel, maar besef wel je handelsnaam is de naam waarmee de consument naar je bedrijf zal verwijzen.
• Zorg dat je geen bestaande naam kiest. Het zorgt niet alleen dat er verwarring ontstaat, maar je kunt er ook juridische problemen mee krijgen.
• Kijk of de naam vrij is, dat kan bij de kamer van koophandel, maar ook bij de merkenregistratie doe je beter eerst navraag.

Veelvoorkomende fouten bij het kiezen van een handelsnaam

Het is niet abnormaal dat er bij het nemen van deze belangrijke beslissing wel eens fouten gemaakt worden.

• De keuze van de naam is dubbelzinnig en zorgt voor misleiding.
• De naam wordt al gebruikt door een andere ondernemer of bedrijf. Je kunt wel een handelsnaam toevoegen of wijzigen. Maar dat kan je klanten helemaal in verwarring brengen.
• Je wordt op het matje geroepen door de rechter omdat je een geregistreerde merknaam hebt gebruikt zonder toestemming van de rechthebbende onderneming.

Wettelijke aspecten van de handelsnaam

Gelukkig worden handelsnamen wettelijk beschermd. Er zouden anders, net als bij geregistreerde merknamen, heel wat misbruiken ontstaan. Anderen zouden zomaar met je ideeën en ontwikkelingen aan de haal kunnen gaan.

Handelsnaamrecht in Nederland

In Nederland kennen we de eerste bescherming sinds de Napoleontische tijd. Maar ondertussen zijn er wel heel wat wijzigingen gekomen, die meer geschikt zijn voor onze huidige leefwereld. Het handelsnaamrecht ontstaat en wordt aangepast aan nieuwe ontwikkelingen en technologieën. Zo zijn er zaken die je mag doen bij het kiezen van een handelsnaam, en zijn er ook restricties bij het opgeven van de naam.

• Dit mag wel voor KvK namen:
  Geloof het of niet, maar in de basis is alles toegestaan om een handelsnaam te kiezen of een bij een KvK handelsnaam toevoegen. Je mag woorden verzinnen, zowel Nederlandse als vreemde woorden gebruiken, leestekens en speciale tekens toevoegen. Je mag zelfs alle letters van je naam door elkaar schudden. Maar er zijn toch enkele beperkingen.
• Dit mag niet:
  • De naam van iemand anders gebruiken. Als jezelf Joris Janssen heet, mag je handelsnaam niet Dirk Molenaar’s autohandel zijn.
  • Heb je een rechtsvorm, moet die op de juiste wijze vernoemd worden. Het is Janssen BV, en niet BV Janssens. Ook is het niet toegelaten om een rechtsvorm te gebruiken als je er geen hebt, bijvoorbeeld als eigenaar van een eenmanszaak.
  • De wet schrijft voor dat je naam geen verwarring mag scheppen. Het mag beschrijvend, maar niet misleidend mag zijn. Heb je een autobedrijf, mag dat niet het Bloemenparadijs heten.
  • En natuurlijk mag je geen inbreuk doen op het eigendomsrecht wanneer de naam geregistreerd en gebruikt door een andere onderneming.

Een overzicht internationale handelsnaam wetgeving: wat moet je weten?

Wanneer je de naam van je onderneming alleen maar opgeeft in het handelsregister zal die wel een zekere bescherming genieten in Nederland. Maar buitenlandse bedrijven kunnen zonder problemen je naam inpikken. Dat kan niet als je een inschrijving aanvraagt bij het BOIP. Dan krijg je net als bij een trademark of merknaam bescherming over de drie landen van de Benelux. Wil je een Europese bescherming kies je voor het EUIPO.

Handelsnaam en merkrecht: de verschillen verklaard

Je handelsnaam is de naam waarmee je onderneming wordt gedreven. Maar je onderneming kan verschillende merken hebben. Denk aan Coca-Cola. Dat is de wereldwijd geregistreerde handelsnaam. Coca-Cola Classic, Light en Zero zijn geregistreerde merken die eigendom zijn van dit bedrijf. Wil je alles leren over het merkenrecht?

Het registreren van een handelsnaam

Je weet ondertussen dat wanneer je een bedrijf opstart je dat moet registreren in het handelsregister bij de Kamer van Koophandel.

Stapsgewijze gids voor de handelsnaamregistratie

1. Kijk na of de naam nog wel beschikbaar is. Dat kun je bij de KvK. Maar je kunt je zoektocht beter uitbreiden. In de database van WHOIS kun je nakijken welke namen en merken er over de hele wereld beschermd zijn. Je weet nooit waar je bedrijf staat in de toekomst.
2. Ga naar de website van de KvK.
3. Vul de gevraagde formulieren in.
4. Dien je aanvraag in. Dat is het eigenlijk, je bent nu ingeschreven. Ben je niet echt sterk in deze administratieve zaken, kunnen we je bij Sortlist altijd een bureau vinden die voor jou het werkt doet!

Wat te doen bij handelsnaamconflicten?

Net zoals bij andere conflicten over intellectuele eigendom kunnen de betrokken ondernemingen hierover met elkaar communiceren. Komt er geen vergelijk zal de rechter uitspraak doen. Besef wel dat je veel meer grond en bescherming van de wet hebt als je naam ook gedeponeerd werd bij het BOIP of het EUIPO.

Handelsnaamwijziging: wanneer en hoe?

Je bedrijfsnaam veranderen is een ingrijpende onderneming, maar het is niet verboden. Je moet alle administratie binnen je bedrijf aanpassen. Maar de wijziging van een handelsnaam die je niet zomaar. Je naam is bekend bij je klanten en leveranciers. Je hebt een reputatie en naamsbekendheid opgebouwd. Je moet als het ware opnieuw van nul beginnen.

Maar soms kun je niet anders. Bij belangrijke veranderingen in de markt of de wet is het mogelijk dat je bepaalde activiteiten moet staken of aanpassen. Je handelsnaam kan dan verwarrend zijn. Je doet de wijziging heel eenvoudig bij de KvK.

De impact van digitale technologieën op handelsnamen

De snel evoluerende technologie heeft ook een belangrijke impact op het gebruik van de handelsnaam. Denk nog maar aan het invoegen van deze naam in de domeinnaam van bedrijven.

Handelsnamen in het tijdperk van internet en sociale media

Een trend die we vooral op sociale media kunnen merken is dat de namen hipper worden. De creativiteit kent geen grenzen. Ook de verspreiding van berichten en bekendheid kan vlug lopen op het net.

Cyber Squatting: wat is het en hoe je te beschermen?

Er zijn internetters die niets anders doen dan merken en namen vastleggen bij de autoriteiten, in de hoop dat bepaalde bedrijven die zullen kopen. Een bedrijfsnaam kopen van iemand anders is namelijk is niet verboden. De eigenaar moet ermee akkoord gaan. En dat akkoord wordt uiteraard bezegeld met de overdracht van de nodige fondsen.

SEO en handelsnamen: optimalisatietips

SEO (search engine optimalisation) is een marketingbegrip dat steeds meer aan belang wint. Het is de techniek om ervoor te zorgen dat de zoekacties van Google of Bing, je direct naar de gewenste site brengen. Hiervoor worden allerlei mogelijkheden gebruikt, zoals externe links en meer om de site bovenaan de zoekresultaten te laten eindigen.

Samenvatting en Conclusie

We zijn ervan overtuigd dat je ondertussen al heel wat wijzer bent over handelsnamen en hoe je die moet kiezen. Het is vooral belangrijk om een weloverwogen keuze te maken. We hebben je immers laten zien dat deze naam daadwerkelijk het imago van je bedrijf uitstraalt.

Maar we zijn in deze bespreking de wettelijke aspecten niet vergeten en hoe je je handelsnaam bij het KvK en andere organisaties vastlegt. Ook dat een van de belangrijkste regels is dat er geen sprake mag zijn dat je naam verwarrend is. Tenslotte hebben we nog even in vogelvlucht de impact doorlopen van wat digitalisatie betekent. Maar heb je nog wat waar je mee zit, neem dan gerust vrijblijvend contact op met een van onze medewerkers.

Veelgestelde vragen (FAQ’s)

Wat is een handelsnaam?

De naam of namen die je bedrijf kan gebruiken en deponeren naast de eigenlijke bedrijfsnaam. Het kan een beschrijving van je activiteiten of je merken zijn. Het kan ook helemaal iets anders zijn, zolang het niet misleidend is.

Welke handelsnaam moet ik gebruiken? 

Dat hangt helemaal van je bedrijf en je bedrijfscultuur af. Maar kies de naam met zorg, het is uiteindelijk ook je uithangbord.

Wat is het verschil tussen een merknaam en een handelsnaam?

Een merknaam is een aanduiding van iets wat je verkoopt of aanbiedt. Onder dezelfde handelsnaam kun je verschillende merken aanbieden.

Hoe verzin ik een handelsnaam?

Met geduld, creativiteit en vooral veel gezond verstand. Omring je met mensen uit je bedrijf of externe professionals zoals onze medewerkers van Sortlist.